Polskie latarnie morskie
- 2017-05-18 00:11:35

Na polskim wybrzeżu wznosi się 17 wież nawigacyjnych, w większości udostępnionych do zwiedzania. W kolejności z zachodu na wschód są to: Świnoujście, Kikut, Niechorze, Kołobrzeg, Gąski, Darłowo, Jarosławiec, Ustka, Czołpino, Stilo, Rozewie, Jastarnia, Hel, Sopot, Gdańsk Nowy Port, Gdańsk Port Północny, Krynica Morska. 
Która z nich jest największa,  która najmniejsza? Zobacz je wszystkie.

Jastarnia 13,3 m

W celu ułatwienia żeglugi między Jastarnią i Helem świeciły trzy latarnie: w Jastarni - Borze ( 1872 - 1936 r. ), na Górze Szwedów ( 1936 - 1991 r. ) oraz w Jastarni. Ta ostatnia pierwotnie była dwudziestopięciometrową, ażurową wieżą z umieszczonym na szczycie elektrycznym źródłem światła. Zbudowana w 1938 roku latarnia została rok później wysadzona przez polskich saperów, gdyż stanowiła doskonały punkt celowniczy dla atakujących niemieckich pancerników Schleswig-Holstein i Schlesien. Pięć lat po zakończeniu II Wojny Światowej, wykorzystując część elementów pochodzących z zdemontowanego buczka mgłowego latarni w Stilo, wybudowano nową, trzynastometrową latarnię.
Latarnia nie jest udostępniona do zwiedzania

Kikut 18,2 m

Część wód morskich między Świnoujściem a Niechorzem nie była objęta światłem żadnej z latarń morskich. Spowodowało to konieczność zbudowania między tymi miejscowościami nowej latarni. Wykorzystano do tego celu XIX wieczną wieżę orientacyjno-widokową leżącą na terenie Wolińskiego Parku Narodowego na wzgórzu o wysokości ok. 75 metrów n.p.m. W 1962 roku, wykorzystując cegły, podwyższono okrągłą, wykonaną z kamieni wieżę o ok. 2,5 metra i ustawiono na niej metalową laternę z całkowicie automatycznym szwedzkim układem optycznym. Rozpoczęła ona pracę 15 stycznia 1962r.
Latarnia nie jest udostępniona do zwiedzania

Ustka 19,5 m

Pierwotnie latarnią była aparatura Fresnela z bębnową soczewką i lampą oliwną jako źródło światła, o zasięgu 6 Mm. Była ona podnoszona na maszcie stacji pilotów z 1871 roku. W 1892 roku wybudowano nową, dwukondygnacyjną stację pilotów z przylegającą do niej od południa ośmiokątną wieżą, na której znajduje się biała laterna. Do środka budynku wchodzi się po kilku schodkach od strony lądu, następnie w lewo na klatkę schodową ze schodami betonowymi i na galerię po wąskich, metalowych, półokrągło zakrzywionych schodach oraz poprzez boczne drzwi laterny. Z galerii przez szyby można z bardzo bliska podziwiać skomplikowany, półokrągły układ soczewek i źródło światła. Latarnia w Ustce przetrwała bez szwanku II Wojnę Światową i została uruchomiona już 15 listopada 1945 roku. W 1993 roku latarnia morska w Ustce została wpisana do rejestru zabytków.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Darłowo 23,0 m

Historia latarni morskiej w Darłowie wiąże się z parterowym budynkiem stacji pilotów, który został wybudowany w 1885 roku. W przylegającej do niego kwadratowej wieży, na drugim piętrze, ustawione było źródło czerwonego światła o zasięgu 6 Mm. W 1927 roku nadbudowano na wieży jedno piętro, na którym ustawiono metalową laternę. Latarnię o takim wyglądzie możemy podziwiać do dzisiaj.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Czołpino 25,2 m

W 1872 roku między jeziorami Gardno i Łebsko, na jednaj wielu wysokich wydm znajdujących się w mało dostępnym terenie, rozpoczęto budowę latarni. Materiały do jej budowy dostarczano drogą morską, a prace budowlane zakończono na początku roku 1875. Pierwotnie na latarni była zainstalowana lampa spalająca olej, którą w okresie międzywojennym zmieniono na jedną z największych, cylindryczną soczewkę i elektryczną żarówkę. Latarnia w Czołpinie jest samotną, okrągłą wieżą położoną na wzgórzu, pośród iglastego lasu porastającego wydmy Słowińskiego Parku Narodowego. Budowla nie jest bardzo wysoka, lecz ciekawie zaprojektowana i utrzymana w dobrym stanie technicznym wygląda bardzo ładnie. W latach 1993-94 przeprowadzano renowację latarni.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Kołobrzeg 26,0 m

Historia latarni w Kołobrzegu sięga XVII wieku. Wielokrotnie przebudowywane wieże stawiane były obok stacji pilotów. Ostatnia z nich, zbudowana w 1909 roku, została wysadzona przez wycofywujące się wojska niemieckie w marcu 1945 roku. Obecną budowlę wzniesiono pod koniec lat czterdziestych nie jak poprzednie przed fortem kołobrzeskim, lecz na jego głównej platformie. W 1981 roku, po kapitalnym remoncie zmieniono cylindryczną soczewkę o średnicy 50 cm na nowy, obrotowy zestaw reflektorów halogenowych, przebudowano laternę i zmieniono stare drewniane schody wewnątrz okrągłej wieży na metalowe.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Krynica Morska 26,5 m

Pierwsza latarnia w Krynicy Morskiej została zbudowana i uruchomiona w 1895 roku. Jednak w 1945 roku została ona wysadzona przez wycofywujących się niemieckich żołnierzy. Nową latarnię zbudowano dopiero na początku lat pięćdziesiątych według projektu wykonanego na Politechnice Gdańskiej. Uruchomienie nowej latarni nastąpiło w lecie 1951 roku.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Gdańsk - Nowy Port 27,3 m

Latarnia morska w Gdańsku - Nowym Porcie, uruchomiona w 1894 roku, jest następczynią latarni w Wisłoujściu, która była umieszczona w twierdzy o tej samej nazwie. W 1939 roku na latarni, w miejscu gdzie dziś są jaśniejsze cegły, żołnierze niemieccy umieścili ciężki karabin maszynowy, który ostrzeliwał położone po drugiej stronie rzeki Westerplatte. Obrońcy półwyspu zniszczyli karabin ze swojego jedynego działa, a dziura po trafieniu została zamurowana przez Niemców. W 1984 roku, działająca 90 lat latarnia została wyłączona, a dwa lata później wpisano ją do rejestru zabytków. W maju 2004 r odremontowaną udostępniono do zwiedzania.

Sopot 30.0 m

Historia latarni w Sopocie związana jest z Zakładem Balneologicznym, z którym tworzy kompleks. Zakład ten, dawniej zakład kąpielowy, powstał dzięki byłemu lekarzowi wojsk napoleońskich Jerzemu Haffnerowi. Gdy przebudowywano go, powstał projekt zmienienia komina kotłowni na wieżę widokową. W ten sposób powstała dzisiejsza wieża latarni morskiej. Światła nawigacyjne zainstalowano tam dopiero po II Wojnie Światowej, kiedy odbudowywano częściowo zniszczone miasto. Nie wiadomo kiedy dokładnie na wieży rozbłysło pierwsze światło, ale na pewno latarnia figuruje w spisie latarń z 1957 r. Z powodu małego zasięgu ( 5 Mm ) trudno było wtedy nazwać ją latarnią z prawdziwego zdarzenia, co stało się dopiero w 1977 r., gdy na latarni zainstalowano światło o zasięgu 17 Mm.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Rozewie 32,7

Na przylądku Rozewie, najbardziej na północ wysuniętym krańcem Polski, od średniowiecza stawiano światła nawigacyjne. Najstarszym dokumentem potwierdzającym istnienie rozewskiej latarni jest szwedzka mapa wydana w 1696 roku. Dzisiejsza latarnia została uruchomiona 15 listopada 1822 roku. W 1875 roku w celu odróżnienia światła rozewskiej latarni od tej w Czołpinie wybudowano dodatkowo obok drugą latarnię. W 1910 roku wyłączono ją, a na starszej latarni zmieniono źródło światła z aparatu Fresnela i lampy naftowej na elektryczną żarówkę z wklęsłym zwierciadłem i kryształowymi pryzmatami. Latarnię podwyższono też o pięć metrów ustawiając na ceglanej XVIII wiecznej, czterokondygnacyjnej wieży mającej kształt ściętego stożka, też stożkową, metalową część pomalowaną na czerwony kolor. Rosnące bukowe drzewa po latach zaczęły ponownie zasłaniać światło dwudziestocztero i pół metrowej latarni. Z tego powodu w 1978 roku powtórnie podwyższono ją o osiem metrów, stawiając cylindryczną, metalową część. W nowej laternie zainstalowano obrotową aparaturę złożoną z czterdziestu żarówek reflektorowych umieszczonych na dwóch panelach. W 1972 roku decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków latarnia nosząca imię Stefana Żeromskiego została wpisana do rejestru zabytków.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Jarosławiec 33,3 m

W 1830 roku wybudowano w Jarosławcu pierwszą latarnię, która okazała się jednak za niska, a jej światło przysłaniał las. Ze względu na słabą, niedającą się podwyższyć konstrukcję latarni, w 1825 roku postanowiono wybudować nową. Do jej budowy użyto czerwonej cegły, a prace zakończono w 1838 roku. Na początku w nowej latarni była zainstalowana stary aparat oświetlający składający się z 15 lamp na olej roślinny. Na początkach XX wieku zmieniono go najpierw na aparaturę gazową, a później na elektryczny z żarówką 1000W i cylindryczną soczewką. Obecnie źródłem światła są żarówki reflektorowe umieszczone w czterech obrotowych panelach. Latarnia morska w Jarosławcu została w 1993 roku wpisana do rejestru zabytków.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Stilo 33,4 m

Budowę latarni w Stilo rozpoczęto w 1904 roku. Na wysokiej zalesionej wydmie zbudowano szesnastokątną, metalową wieżę ustawioną na granitowej podstawie. Prace budowlane ukończono w 1906 roku. Wtedy na latarni rozbłysło pierwsze światło, a dawały je palniki gazowe umieszczone w urządzeniu optycznym składającym się z luster i pryzmatów. Źródło światła na latarni było zmieniane dwukrotnie: w latach trzydziestych na dyskową soczewkę z 1000W żarówką oraz w 1975 roku na żarówki reflektorowe umieszczone w panelach na obrotowym stole. W takim wyglądzie, po odnowieniu elewacji w 1997 r., latarnię możemy podziwiać do dzisiaj.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Hel 40,3 m

Kraniec Półwyspu Helskiego był już w XVI wieku oświetlany ogniskami, gdyż stanowił ważny punkt orientacyjny na szlaku do Gdańska. W XVII wieku wykorzystywano wieżę kościoła, gdzie palono ogień, a w 1670 roku zbudowano pierwszą latarnię na skraju wsi. Z powodu powtarzających się przypadków pomylenia właściwego kursu statków, przy pomocy władz Gdańska zbudowano w 1790 r. nową, położoną bliżej wschodniego brzegu cypla. W roku 1826 zakończono budowę murowanej, okrągłej wieży zwieńczonej ciemnozieloną laterną, mającej 42m wysokości. 1 sierpnia 1827 roku zapłonęło tam 6 lamp na olej rzepakowy widocznych z odległości 17 Mm, zmienionych w 1926 r. na lampę naftową z czterema soczewkami. Wieżę otynkowano i pomalowano w biało-czerwone pasy w roku 1929, a w 1938 r. zmieniono źródło światła na żarówkę 3000W. W tej postaci latarnia dotrwała jedynie do 19 września 1939 r., kiedy została wysadzona przez obrońców Helu na rozkaz komandora Włodzimierza Steyera, gdyż stanowiła doskonały punkt celowniczy dla atakujących niemieckich pancerników Schleswig-Holstein i Schlesien.

Po zakończeniu II Wojny Światowej, w 1942 roku wybudowano w pobliżu nową, ośmiokątną wieżę, którą możemy oglądać do dziś. W 1989 r. zainstalowano na niej antenę radaru nawigacyjnego, a w roku 1992 ze stali nierdzewnej wykonano nowy dach laterny i zmieniono radar.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Gąski 41,2 m

Budowę latarni rozpoczęto w roku 1876, a zakończono na przełomie 1877 i 1878. Wykonana z czerwonej cegły okrągła wieża ma całkowitą wysokość 41,2 m i średnicę u podstawy 11,2 m. Podstawa ma przekrój ośmiokątny. W laternie zamontowany był aparat Fresnela, źródłem światła lampy naftowe, a przerywane światło otrzymano dzięki trzem przesłonom obracanym przez mechanizm zegarowy. W roku 1927 lampy naftowe były już zmienione na elektryczne. Po II Wojnie Światowej uruchomiono latarnię ponownie w 1948r. zmieniając jednocześnie mechanizm zegarowy na silnik elektryczny i okres obrotu z 12 na 15 sekund. Pomimo swojej grubości ( 2,3m u podnóża ) mury latarni wielokrotnie pękały i wymagały remontów. Konserwowano je w latach 1933 i 1960, a w 1964 mury uszczelniono. Na bocznych powierzchniach dolnej części wieży do dzisiaj widoczne są liczne ślady wypełnionych cementem pęknięć, mimo przeprowadzonego w latach 1995-1996 zabiegu pomalowania powierzchni syntetyczną farbą uszczelniającą. Latarnia jest wpisana do rejestru zabytków.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Niechorze 45,0 m

W drugiej połowie XIX wieku, między Świnoujściem a Kołobrzegiem, postanowiono wybudować nową latarnię morską aby ułatwić żeglugę statkom płynącym do Świnoujścia od wschodu. 1 grudnia 1866 roku we wsi Niechorze ( Horst ) zakończono budowę czterdziestopięciometrowej latarni wraz z przylegającymi do niej dwoma dwunastometrowymi budynkami mieszkalnymi. W 1945 roku pocisk artyleryjski zniszczył laternę, którą odbudowano i ponownie uruchomiono 18 grudnia 1948 roku. W 2000 roku przeprowadzono generalny remont latarni i przyległych zabudowań. Odnowiono ceglane mury, przywrócono pierwotny żółty kolor wieży, zamontowano system klimatyzacyjny oraz automatyczne otwieranie okien.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania

Gdańsk - Port Północny 61,0 m

Latarnia w Porcie Północnym jest najmłodszą ze wszystkich polskich latarń. Co do wyglądu lepiej nie dyskutować. Na budynku z żelbetonowym szkieletem stoi wieża o przekroju kwadratowym, a na niej jedyny ciekawy element - dwupiętrowa, nowoczesna chatka "Baby Jagi", wyżej zupełnie w innym stylu, jakby przypadkiem przyklejona laterna. Elewacja całego budynku została odnowiona co poprawiło znacznie jej wygląd. Budynek i góra latarni są śnieżnobiałe, a wieża ciemnoniebieska. Jako jedyna latarnia ta posiada windę pozwalającą na dostanie się na górę. Z jej szczytu można zobaczyć ogromny obszar morza ograniczony po północno-zachodniej stronie Półwyspem Helskim, lecz mogą podziwiać go jedynie pracownicy kapitanatu portu. Całość nie ma ani odrobiny uroku pozostałych, starszych latarń.
Latarnia nie jest udostępniona do zwiedzania

Świnoujście 64,8 m

Latarnia morska Świnoujście jest najwyższą, jedną z najstarszych i najpiękniejszych latarni polskiego wybrzeża. Na środku piętrowego domku ze skośnym dachem wyrasta najpierw kwadratowa, przechodząca w ośmiokątną, a następnie okrągłą olbrzymią, żółtą wieżę z czerwonymi szlaczkami i małymi okienkami. Na jej szczycie znajduje się galeria okalająca podstawę, na której leży przeszklona laterna z kopulastym daszkiem. Na samą górę prowadzi 308 schodów.
Latarnia jest udostępniona do zwiedzania
 

Powrót

Ostatnio dodane